چه زمانی بازار ارز آرام می شود؟

اقتصاد ایران برای دهه‌ها ناترازی پولی- بانکی که ریشه تورم است را با مثبت بودن تراز پرداخت‌ها که در حقیقت ناشی از تراز تجاری حاصل از صادرات نفتی بود، رفع کرده است. در شرایطی که امروز دیگر از صادرات همیشگی نفت به‌دلیل تحریم‌ها خبری نیست، حتی اگر بانک مرکزی در بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به چرخه بازار موفق بشود، تنها شوک ناشی از کرونا بر اقتصاد برطرف خواهد شد و مساله تاثیر تحریم‌های ظالمانه همچنان به قوت خود باقی است.
در این شرایط هرچقدر اندک اندک به نقدینگی اضافه شود، قیمت‌ کالا و خدمات هم رشد خواهد کرد. از سوی دیگر با بررسی بازارهای مالی در سه ماهه ابتدایی سال ۱۳۹۹ گزارش داده است که در میان بازارهای مالی، بازار بورس با رشد ۱۴۹/۷ درصدی رتبه اول را دارد. قیمت طلا نیز در این مدت با ۳۲/۲ درصد رشد و سکه با ۳۰/۵ درصد افزایش رتبه دوم را به این بازار داده است. در این میان بازار ارز طی این بازه زمانی، کم‌ سودترین بازار مالی بوده و دلار ۱۷/۷و یورو ۱۹/۷ درصد رشد قیمت داشته‌اند.
پذیرش این واقعیت در اقتصاد نشان می‌دهد که توقع عدم نوسان و تغییر در نرخ ارز چندان عملیاتی نخواهد بود و ارز هم مانند بقیه کالاها و خدمات باید با افزایش نرخ همراه باشد. اتفاقا پذیرش همین واقعیت از سوی بانک مرکزی است که توانسته به رشد نرخ ارز، روندی تدریجی و منطقی بدهد. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی تلاش برای افزایش تدریجی قیمت‌ها و جلوگیری از رهاشدگی ناگهانی یا جهش قیمت در بازار ارز مانند آنچه در سال‌های ۹۱ و ۹۷ رخ داد نتیجه عملکرد پولی بانک مرکزی طی مدت اخیر است. جهش قیمت‌ها در اقتصاد عوارض فراوانی دارد و در سوابق پیشین شاهد بودیم که قیمت‌ها پس از چند سال تثبیت به یکباره و در زمان کمبودهای ارزی چند برابر می‌شد. این جهش ناگهانی کسب‌وکار و زندگی‌های زیادی را مختل می‌کرد.
در این شرایط راهکار بنیادی برای رفع ریشه این مشکل اقتصادی به گفته محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس، جز تقویت بخش صادرات برای رفع مشکلات اقتصادی، نخواهد بود. موضوعی که تحقق بخشی از آن با بانک مرکزی و بخشی دیگر به سایر دستگاه‌ها مرتبط است.
دغدغه‌ای که مهرداد عباد، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، نیز بر صحت آن تاکید کرده است. او معتقد است مهم‌ترین سیگنالی که می‌تواند روی بازار ارز تاثیر مثبت بگذارد، خبری خوش در حوزه روابط بین‌الملل خواهد بود؛ «یکی از اصلی‌ترین مسائلی که پیش‌نیاز ثبات و آرامش در بازار ارز است، بهبود روابط بین‌المللی و ارتباط با اقتصاد جهانی است. ما برای آنکه بتوانیم تجارت خود را گسترش داده و ارزش پول ملی را افزایش دهیم، نیاز به آن داریم که روابط بین‌المللی خود را بیشتر کنیم.»