به گزارش بنکر (Banker)، طرح بانکداری جمهوری اسلامی در سه قسمت، ۲۰ فصل و ۲۱۴ ماده تدوین شده و کلیات آن به‌تصویب صحن علنی مجلس شورای اسلامی رسیده است که حوزه‌های بانکداری بدون ربا، بانکداری، بانک مرکزی و بانک توسعه جمهوری اسلامی ایران را در بر می‌گیرد.
نمایندگان مجلس درحالی به کلیات طرح بانکداری جمهوری اسلامی رأی دادند که برخی کارشناسان اقتصادی و بانکی معتقدند این طرح براساس مبانی نظری طراحی نشده و دارای ایرادات اساسی است.
به‌گفته کارشناسان بانکی، نمایندگان مجلس در بدترین زمان ممکن، کلیات طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران را تصویب کردند که ساختار، اهداف و فرایندهای بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور را دستخوش تغییرات گسترده خواهد کرد.
از مهمترین ایرادات وارده به طرح بانکداری جمهوری اسلامی، تضعیف استقلال بانک مرکزی، ایجاد بانک توسعه و تأثیر آن بر افزایش پایه پولی و تورم، ضعف سیاست‌های پولی و ارزی، تبدیل بانک مرکزی به بانک دولت به‌جای بانک مردم، قوانین دست‌وپاگیر برای سیاست‌گذار پولی و موارد بسیار دیگری است.
عبدالناصر همتی رئیس‌کل بانک مرکزی در زمان تصویب کلیات این طرح در صحن علنی مجلس ضمن اعلام مخالفت رسمی با این طرح اعلام کرده بود: من منکر زحماتی که برای تهیه این طرح متحمل شده‌اند نیستم اما نمایندگان را از تأیید این طرح برحذر می‌دارم.
وی با تأکید بر اینکه در این طرح ساختار بانک مرکزی را به‌کلی تغییر داده‌اند، تصریح کرد: با توجه به اینکه در شرایط تحریم هستیم و بانک مرکزی نیز عمود این خیمه است نباید اجازه دهیم این شوک به ساختار بانک مرکزی وارد شود.
همتی اعلام کرد: به‌عنوان رئیس‌کل بانک مرکزی نتوانستم در خصوص این طرح قانع شوم. مگر می‌شود ۲۰۵ ماده در خصوص سیستم بانکی و بانک مرکزی آماده باشد و یک‌باره همه این تغییرات ایجاد شود بدون اینکه کارشناسان بانکی و حقوقی و بانک مرکزی در این زمینه اقناع شده باشند.
رئیس‌کل بانک مرکزی خطاب به مجلسی‌ها گفت: اگر می‌خواهید به استقلال بانک مرکزی کمک کنید مقررات مربوط به ضمانت اجرایی نظارت بانک مرکزی را درجهت تقویت اصلاح کنید. در حال حاضر باید شرایط اقتصادی کشور را ببینیم و متوجه باشیم که خیلی از تکالیف قانون بودجه به‌عهده سیستم بانکی و بانک مرکزی است که عملاً استقلال آن را زیر سؤال می‌برد و موجب اضافه‌برداشت یا بدهی بانکها به بانک مرکزی می‌شود.
همتی همچنین تأکید کرد: استقلال بانک مرکزی به این معنا نیست که با دولت هماهنگ نباشیم بلکه استقلال یعنی نظرات کارشناسی مبنای تصمیم‌گیری در بانک مرکزی باشد، در یک سال و نیم گذشته اگر تصمیمات کارشناسی نبود و دستوری عمل می‌کردیم ثبات پولی و ارزی ایجاد نمی‌شد.
به‌گفته رئیس‌کل بانک مرکزی، در شرایطی که همه چیز علیه بانک مرکزی است و بانک مرکزی مورد تحریم شدید و تحت عنوان تروریستی دولت آمریکا است نباید چنین طرحی تصویب و به آن شوک وارد کرد.
وی با انتقاد از فرایند تأسیس بانک توسعه، گفت: براساس این طرح بانک توسعه باید ایجاد شود که مسائل مربوط به ضرورت و نحوه اجرای آن مورد بحث جدی است. از نمایندگان می‌خواهم به‌دلیل آنکه بانک مرکزی و کارشناسان بسیار زیادی اقناع نشده‌اند به این طرح رأی ندهند.
