به گزارش بنکر (Banker)، در‌حال‌حاضر قیمت طلا در بازارهای جهانی روندی صعودی به خود گرفته است. نرخ دلار در برابر یورو نیز رو به رشد است. این در حالی است که نرخ‌ها در بازار طلا و سکه ایران روندی بر‌عکس دنیا در پیش گرفته و قیمت طلا، سکه و ارز پله‌های ریزش را یکی پس از دیگری طی می‌کنند. محمد کشتی‌آرای، رئیس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر، کاهش قیمت دلار در ایران را عامل افت به طور متوسط 750 هزار‌تومانی سکه و 50 هزار‌تومانی هر گرم طلا اعلام می‌کند. محسن قادری، کارشناس ارز نیز قیمت دلار در ایران را تحت تأثیر نوسانات نرخ آن در بازارهای جهانی نمی‌داند. او بر این باور است که نرخ دلار در ایران تحت تأثیر عوامل محدود‌کننده‌ای است که ارتباطی به بازارهای جهانی ندارد.
نرخ طلا در بازارهای جهانی در حال صعود است. در‌حالی‌که همواره در مواقع صعود نرخ‌های جهانی، بازارهای ایران هم دستخوش تغییر مثبت قیمت‌ها می‌شد، این بار قیمت‌ها در بازارهای ایران از وضعیت آن سوی مرزها تبعیت نمی‌کند. محمد کشتی‌آرای، رئیس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر، تغییرات نرخ در بازارهای جهانی را تحت تأثیر انتخابات آمریکا معرفی می‌کند. او به «شرق» می‌گوید: تحولات بازارهای بین‌المللی به تحولات سیاسی آمریکا گره خورده است. اگر بخواهیم واقع‌بین باشیم، واقعیت این است که بسیاری از معاملات اقتصادی جهان تحت تأثیر اقتصاد آمریکاست.
کشتی‌آرای اضافه می‌کند: قیمت اونس جهانی در بازارهای بین‌المللی با توجه به تحولات آمریکا، سیر صعودی داشته است و با 30 دلار افزایش همراه بوده است. ولی بر‌خلاف افزایش قیمت جهانی، در داخل کشور به دنبال کاهش قیمت ارز، قیمت طلا هم کاهش یافته است. او ادامه می‌دهد: البته عامل دومی هم باعث کاهش قیمت طلا و سکه در داخل شده است و آن عامل، هیجانات روانی این انتخابات است. به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر، در آخرین معاملات روز پنجشنبه تا ظهر شنبه، قیمت سکه به طور متوسط 750 هزار تومان کاهش داشته است و طلا هم در هر گرم 50 هزار تومان کاهش قیمت داشته است.
صد بار تغییر قیمت در کمتر از 48 ساعت
کشتی‌آرای در پاسخ به این پرسش که روند ریزش قیمت‌ها تا چه زمانی ادامه دارد، می‌گوید: به‌هیچ‌عنوان قابل پیش‌بینی حتی برای یک ساعت آینده هم نیست. از روز جمعه تا شنبه شاهد نوسانات بسیار شدید هیجانی در بازار بودیم. او یادآور می‌شود: قیمت طلا و سکه از روز جمعه تا ظهر شنبه شاید صد بار عوض شده است؛ بنابراین معلوم نیست این روند تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. هیچ چیز قابل پیش‌بینی نیست. شرایط را در هر زمان و همان لحظه باید تحلیل کرد.
رئیس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر احتمال می‌دهد در سه تا چهار روز آینده وضعیت بازار تعیین تکلیف شده و به ثباتی نسبی برسد.
او در تشریح ایجاد وضعیت ثبات در بازار بیان می‌کند: ثبات بر اساس شاخص اقتصادی است. شاخص اقتصادی قیمت ارز و طلا نیز قیمت جهانی است. در تعیین قیمت‌ها، عامل عرضه و تقاضا را داریم که روی بازار تأثیر می‌گذارد. او تأکید می‌کند: طلا و سکه مثل کالاهای دیگر نیست که از امروز تا یک تاریخ مشخص، قیمت معینی برای آن تعریف شود. قیمت طلا و سکه همواره نوساناتی دارد که باید این نوسانات منطقی باشد. قیمت طلا ثابت نمی‌شود، اما درستش این است که تغییرات قیمت آن بر اساس معادلات اقتصادی و به نحو درست باشد.
عرضه، تأثیری در قیمت دلار ندارد
قیمت دلار هم در بازارهای ایران بر‌خلاف دنیاست. ارزش دلار در برابر یورو در حال رشد است و تقویت دلار در بازارهای جهانی قاعدتا باید بر بازار ایران هم تأثیرگذار باشد، اما این‌گونه نیست. اخبار غیر‌رسمی حاکی از آن است که صف‌های طولانی برای فروش دلار شکل گرفته است. محسن قادری، کارشناس ارز، در گفت‌وگو با «شرق» ریزش نرخ دلار را ناشی از انتخابات آمریکا می‌داند و عرضه ارز را بر تغییر قیمت‌ها بی‌تأثیر معرفی می‌کند. او می‌گوید: عرضه خاصی برای ارز وجود نداشته است. در سمت عرضه فکر نمی‌کنم اتفاق خاصی بیفتد؛ زیرا به آن صورت ارز در اختیار ندارند. از سوی دیگر بخش تقاضا را کلا محدود کرده‌اند. اینکه می‌گویند ما عرضه می‌کنیم ولی کسی نمی‌خرد، به این خاطر است که کسی اجازه ندارد خرید کند. او ادامه می‌دهد: با قیمت 25 تا 25هزار‌و 500 تومانی که دلار در بازارهای کاغذی معامله می‌شود، به نظر نمی‌رسد خیلی اتفاق خاصی افتاده باشد و کسی اقدام به فروش دلار کند.
به گفته قادری، روندی که در ایران برای قیمت دلار رخ می‌دهد، منطبق بر تحولات بازارهای جهانی نیست. او می‌گوید: شرایط ایران با بازارهای جهانی انطباق ندارد. در‌حال‌حاضر بایدن که می‌گوید قرار است به برجام برگردد، اگر این اقدام را انجام دهد، طبیعتا جو روانی برای خرید دلار از بین می‌رود. این کارشناس ارز یادآور می‌شود: البته اتفاق چندان خاصی در بازار دلار نمی‌افتد؛ زیرا کالاها با قیمت‌های عجیب‌و‌غریبی معامله می‌شوند. او افزایش قیمت کالاها را ناشی از کمبود ارز، بسته‌بودن مرزها و ناتوانی ایران برای جابه‌جایی ارز و ورود کالا معرفی می‌کند. قادری می‌گوید: اگر قیمت کالاها در همین اعداد بماند، نرخ خودرو تغییر نکند، قیمت کالاهای کوچک وارداتی مثل خودکار، لوستر و… روی همین قیمت‌ها باقی بماند، نرخ دلار جابه‌جا نخواهد شد و شاهد افت خاصی در بهای دلار نخواهیم بود. او تأکید می‌کند: اگر قرار باشد قیمت دلار به صورت پایدار پایین بیاید و روی عدد 18 تا 19 هزار تومان تثبیت شود، نیاز به تغییرات سطح قیمتی در بازار داریم.
قیمت واقعی دلار را نمی‌توان تخمین زد
او به این پرسش که قیمت واقعی دلار چقدر است، این‌گونه پاسخ می‌دهد: برای تعیین قیمت واقعی دلار باید آن را با چیزی سنجید، اما در‌حال‌حاضر وقتی می‌خواهید برای دلار قیمت بدهید، نمی‌دانید آن را با چه کالایی مقایسه کنید. قادری می‌گوید: برای واردات کالاهای ایرانی محدودیت‌هایی وجود دارد؛ نمی‌توانند راحت جابه‌جا شوند و قطعات مورد نیاز خود را به‌راحتی وارد کنند؛ به همین دلیل قیمت‌های آنها تعادلی نیست؛ پس نمی‌توان قیمت تعادلی دلار را از روی کالاها پیدا کرد. او ادامه می‌دهد: اکنون هر‌کسی هم که می‌گوید دلار 20 هزار تومان یا 50 هزار تومان می‌ارزد، حرف صحیحی نیست و حرفش قابل بحث نیست. هیچ‌کدام از کالاهای موجود در بازار، کالاهایی نیستند که در شرایط تعادلی باشند. هیچ چیز در شرایط تعادلی‌اش نیست که مثلا بگوییم با این قیمتی که خودروها در بازار معامله می‌شوند، دلار باید 40 هزار تومان باشد.
این کارشناس ارز می‌گوید: در‌حال‌حاضر بحث محدودیت‌های دیگری مثل کرونا، بسته‌بودن مرزها و سخت‌بودن واردات و صادرات نیز مطرح است و شما نمی‌توانید یک قیمت تعادلی برای کالاها در‌بیاورید و به این ترتیب قیمت تعادلی دلار که باید از روی تورم واقعی حساب شود، قابل محاسبه نخواهد بود. او درباره تأثیر انتخاب بایدن بر ریزش قیمت دلار در ایران عنوان می‌کند: فکر نمی‌کنم خیلی به قیمت‌های زیر 20 هزار تومان برسیم. به خاطر چسبندگی قیمتی که روی خود دلار وجود دارد و چسبندگی قیمت تمام کالاها، ریزش نرخ دلار خیلی زیاد نخواهد بود. او اضافه می‌کند: ممکن است شاهد نوسانات قیمتی به صورت لحظه‌ای باشیم و اعداد زیر 20 هزار تومان را هم ببینیم، اما این نوسانات مقطعی است. قادری یادآور می‌شود: بار اولی که روحانی رئیس‌جمهور شد، به صورت مقطعی قیمت دلار به دو‌هزار‌و 850 تومان هم رسید، ولی بلافاصله به کانال سه‌هزار‌و 200 تومان بازگشت و 10 تا 15 درصد گران‌تر شد. این نوسانات موقت ممکن است بار دیگر هم تکرار شود. او ادامه داد: اگر خبرهای خوب به طور مستمر ادامه داشته باشد، دولت هم بتواند اتفاقات را درست مدیریت کند، دلار به طور فرسایشی به نزدیک 20 هزار تومان خواهد رسید. دلاری که شش ماه است قیمت 17 تا 18 هزار تومان را ندیده و با نرخ 24 تا 25 هزار تومان معامله شده است، به راحتی نمی‌تواند به قیمت 16 تا 17 هزار تومان برسد.
او تأکید می‌کند: صرفا با بازگشت به برجام اتفاقی نمی‌افتد. ما با همان سرعت، به شکل و شمایل دو سال قبل هم باز نخواهیم گشت. ممکن است دولتی که دست بالا دارد، بخواهد امتیازات بیشتری بگیرد. قادری تأکید می‌کند: اگر مردم از پایین‌رفتن قیمت دلار ناامید شوند، نرخ دلار دوباره روند صعودی خود را طی خواهد کرد.
