قانون جدید بانک مرکزی با به رسمیت شناختن معاونت تنظیم‌گری و نظارت، ساختاری مستقل برای نظارت مؤثر بر نظام بانکی ایجاد کرده است.
به گزارش بنکر (Banker)، حجت اسماعیل‌زاده، رئیس مرکز تنظیم‌گری بانک مرکزی، در سی‌ودومین همایش سیاست‌های پولی و ارزی و در پنل «راهبردها و رویکردهای تنظیم‌گری مبتنی بر ریسک»، اعلام کرد:
قانون جدید بانک مرکزی موجب تقویت جایگاه تنظیم‌گری و نظارت شده و با به رسمیت شناختن معاونت تنظیم‌گری و نظارت، برای آن استقلال قانونی قائل شده است.
ایجاد ساختارهای تخصصی؛ تفکیک تمرکز بین تنظیم‌گری و نظارت
اسماعیل‌زاده با اشاره به اقدامات ساختاری در یک‌سال اخیر، گفت: بانک مرکزی در راستای تقویت عملکرد نظارتی، دو نهاد جدید با عنوان مرکز تنظیم‌گری و مرکز نظارت را تأسیس کرده است. هدف از این اقدام، جداسازی تمرکز بین دو مقوله اصلی و حیاتی در حکمرانی پولی است.
او افزود: تنظیم‌گری و نظارت به‌مثابه دو بال راهبری بانک مرکزی عمل می‌کنند و اختلال در هر یک از آن‌ها، می‌تواند دیگری را نیز با مشکل مواجه کند.
مدل نوین تنظیم‌گری؛ از قواعد خشک به اصول پویا
رئیس مرکز تنظیم‌گری بانک مرکزی با اشاره به تحول رویکرد در دو سال گذشته، تصریح کرد: در این مدت به مدلی از تنظیم‌گری رسیده‌ایم که چهار مؤلفه اصلی دارد.
یکی از ارکان کلیدی این مدل، عبور از قاعده‌گرایی سخت‌گیرانه به سمت اصول‌محوری است.
به گفته او، با توجه به نیازهای محیط اقتصادی، ناچار شدیم برخی مقررات را با اصول انعطاف‌پذیر جایگزین کنیم تا پاسخگویی و کارایی افزایش یابد.
نگاه به واقعیت‌های بومی؛ شاخص بین‌المللی کافی نیست
اسماعیل‌زاده در ادامه، تناسب شاخص‌های بین‌المللی با ظرفیت داخلی را یکی از اصول کلیدی دانست و گفت: شاخص‌های جهانی زمانی کارایی دارند که بلوغ نهادی و ظرفیت فنی مؤسسات داخلی نیز مورد ارزیابی قرار گیرد. تنظیم‌گری باید با شرایط واقعی اقتصاد کشور هم‌راستا باشد.
اصلاح ضمانت اجراها؛ از برخورد تأخیری به واکنش سریع
وی به نارسایی در اجرای مقررات نیز اشاره کرد و افزود: گاهی تخلفات رخ‌داده ماه‌ها و حتی سال‌ها در مسیر رسیدگی می‌مانند. این در حالی است که قانون جدید بانک مرکزی مسیر رسیدگی را به هیأت انتظامی سپرده، اما سرعت عمل همچنان چالش‌برانگیز است.
او تأکید کرد: تنظیم‌گری مؤثر، نیازمند ضمانت اجراهای پیش‌گیرانه است، نه صرفاً برخورد پسینی. باید به سمت واکنش سریع و قاطع در فرآیند نظارت حرکت کنیم.
پاسخگویی اعضا، شرط موفقیت در تنظیم‌گری
در پایان، رئیس مرکز تنظیم‌گری بانک مرکزی یادآور شد: علاوه بر هیأت‌مدیره مؤسسات مالی، اعضای ناظر نیز باید پاسخگو باشند. هرچه مسئولیت‌پذیری در فرآیند تنظیم‌گری بیشتر باشد، کیفیت و موفقیت نظارت نیز افزایش می‌یابد.
