تقلب مالی و اعمال غیر قانونی عمدتا باعث کاهش عملکرد سازمان میگردد و فضای بی اعتمادی را به وجود خواهد اورد . همچنین بر روحیه صداقت و درستی کارکنان و مدیران تاثیر منفی میگذارد ، تقلب و فساد پدیده جدیدی نیست بنابر این بهتر است مدیران به جای تلقین های پوچ و واهی مبنی بر این که در سازمان ان ها تقلب و دستکاری روی نمی دهد با این مسئله به صورت جدی و برنامه ریزی شده مقابله و اقدامات لازم را برای مبارزه تا مرحله کشف و ریشه کن کردن علل و زمینه های پیدایش ان پیش ببرند.
عوامل زمینه ساز تقلب و دستکاری حسابداری در شرکت ها می توان به شرح ذیل عنوان کرد :
۱)وجود مدیریت های ضعیف و نامناسب شغل و عدم توانایی در اداره شرکت با توجه به موضوع کسب و کار ان ،خصوصا در شرکت های بیمه که فعالیت بیمه گری کاری تخصصی و حرفه ای می باشد و وجود مدیران نا کارامد ممکن است موجب تقلب شود .
۲)ساختار ها و شرایط درون شرکت ها و بیرون شرکت ها که عمدتا جزو زیر ساخت های اصلی شرکت بوده مانند رفتار با مشتریان و ذینفعان و بیمه گذاران و زیرساخت های فناوری اطلاعات ،فرایند های سازمانی،ایئن نامه ها و دستور العمل ها و …
۳)وجود برخی معاملات بیمه گری به منظور صدور انواع بیمه نامه ها و پرونده های خسارت در تمام رشته های بیمه ای همچنین برخی از معاملات خرید و فروش .
عدم استفاده از نیرو های انسانی متعهد ومتخصص _ضعف مدیریت و نبود سیستم ها و فرایند های نظارتی کارامد_تورم فزاینده در سال های اخیر در کشور_حقوق و دست مزد کم و ناعادلانه_منابع انسانی فاقد صلاحیت حرفه ای و اخلاقی _ابقای روسای مالی برای مدت طولانی و …
نگاهی گذرا به شکل گیری پرونده های تقلب مرتبط به فساد و تقلب مالی نشان میدهد که افشای تقلب ها همواره پس از گذشت مدت قابل ملاحظه ای از تاریخ ارتکاب و اغلب از طریق گزارشات درون سازمانی ، کارکنان و مدیران مطلع صورت میگیرد و تنها درصد معدودی توسط حسابرسان کشف می شود عموما تقلب به ویژه از طرف مدیران ممکن است به دقت پنهان شود .
تقلب حسابداری ، دستکاری عمدی از صورت های مالی برای ایجاد نمایه ای از سلامت مالی شرکت است و برای سرمایه گذاران و سهامداران و نهاد های نظارتی گمراه کننده است یک شرکت می تواند گزارش های مالی خود را با غلبه بر درامد یا دارایی های خود یا ادعا های هزینه ای یا بدهی های ضبط نشده را فاش کند و یا برعکس.
ممکن است یک شرکت بیمه ای حق بیمه یا همان درامد سال و هزینه ها که عمدتا در این جا منظور خسارت است افزایش و یا کاهش دهد بدین معنی که در شناسایی حق بیمه اقدام به صدور بیمه نامه ها در سال مورد گزارش نماید و متعاقبا در سال بعد فسخ یا ابطال کند یا مثلا در خصوص خسارت ها اعم از خسارت های واقع شده و یا خسارت های معوق به درستی شناسایی و ثبت نکند عموما در شرکت های بیمه دستکاری در خسارت معوق و حتی خسارت های واقع شده یکی از شایع ترین کار تقلب در صورت های مالی می باشد به طور مثال در خسارت معوق ارزی به درستی شناسایی نشود یا برخی از پرونده های خسارت های واقع شده و پرداخت نشده و یا روش محاسبه ی خسارت معوق به درستی شناسایی و در حساب ها منظور نشود.
در زمینه گزارش مالی متقلب مدیریت عمدا به سیاست های حسابداری یا براورد های حسابداری برای بهبود در صورت های مالی اقدام می کند در شرکت های دولتی و خصوصی گزارش مالی جعلی عمدتا برای تامین منافع سهامداران و برند های مدیریتی که عمدتا به عنوان توجیه برای پاداش و یا افزایش حقوق و یا براورد کردن انتظارات سهامداران است انجام می شود .
رایج ترین تقلب در کارکنان رده پایئن مربوط به پرداخت بدهی ها حقوق و دستمزد و اختصاصا در شرکت های بیمه کارمزد شبکه فروش می باشد لیکن رایج ترین زمینه های تقلب در سطح مدیران رده بالا به هموار سازی سود مربوطه است .
دستکاری سود و زیان و ترازنامه به قصد کم کردن سود است :
ذخیره سازی سود برای سال های اتی که ممکن است شرکت سود سال جاری را نسبت به سال های قبل خیلی بیشتر باشد ولی چون مدیران نگران کم جلوه کردن سود سال های اتی می باشند بنابراین از طریق حساب سازی سود سال جاری را متعادل میکنند به طور مثال در شرکت های بیمه با دستکاری ذخایر خسارت معوق ، دستکاری متقلبانه زیادی را انجام می دهند.
راه جلوگیری از دستکاری در حساب ها
تقلب های حسابداری اغلب از نبود کنترل های داخلی سرچشمه می گیرند که متاسفانه به دلیل ضعف و ناکارامدی در واحد نظارت شرکت های بیمه و نبود منابع انسانی متخصص در این حوزه بسیار به چشم می ایدهمچنین متاسفانه نهاد های ناظر بر شرکت های بیمه توانایی و تخصص لازم یا ابزار و منابع لازم در کشف اقدام متقلبانه در شرکت ها را ندارند به همین دلیل زیان های ناشی از تقلب سرعت بیشتری نسب به رشد تعداد تقلبات دارد همچنین کشف تصادفی تقلبات فراوان تر از کشف تقلبات با فنون حسابرسی است برای پیشگیری از تقلب همان قدر که کنترل های داخلی ضروری است در عین حال نیاز به تدوین فرایند های سیستماتیک همچنین به محیط کاری است که در ان به درستکاری کارکنان و اعتماد متقابل میان ان ها بها داده شود.
