به گزارش بنکر (Banker)، بر این اساس به دنبال سه برابر شدن قیمت بنزین، دلار نیز جهش‌های قیمتی‌اش را آغاز کرد و به ثبت رکوردهای تازه‌ای در بازار ارز دست زد. نمودار قیمتی نرخ دلار نشان می‌دهد که قیمت این ارز یک هفته پیش از تعدیل قیمت سوخت با نوسان اندکی در قیمت مواجه و حول قیمت ۱۱ هزار و ۴۰۰ تومان در نوسان بود.
دلار بعد از گرانی بنزین
اما به دنبال اعلام قیمت‌های جدید بنزین، نرخ دلار از ۱۱ هزار و ۵۰۰ به ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان بعد از سه برابر شدن قیمت بنزین رسید. به این ترتیب هر واحد دلار با افزایش قیمت ۳۰۰ تومانی مواجه شد. در عین حال نرخ خرید هر واحد دلار نیز در هفته اول بعد از اصلاح قیمت بنزین افزایش قیمت ۲۵۰ تومانی را تجربه کرد و نرخ ۱۱ هزار و ۶۰۰ تومانی را به ثبت رساند.
اما بازار در ادامه واکنش‌های خود به افزایش قیمت بنزین توانست مرز روانی ۱۲ هزار تومان را نیز رد کند. به این ترتیب به فاصله دو روز بعد از اعلام قیمت‌های جدید سوخت، دلار وارد کانال ۱۲ هزار تومان شد، به طوری که تابلوی معاملات صرافی‌ها قیمت فروش دلار را ۱۲ هزار و ۴۰۰ تومان و قیمت خرید آن را ۱۲ هزار و ۳۰۰ تومان اعلام کردند. ثبت چنین قیمت‌هایی در تابلوی معاملات صرافی‌ها در حالی بود که دلالان بازار قیمت فروش دلار را ۱۲ هزار و ۸۰۰ تومان اعلام می‌کردند.
سیاستگذار پولی برای مقابله با افزایش بیشتر قیمت ارزهای خارجی و برای آنکه هیجانات ارزی بازار را کنترل کند، در بازار ارز حضور یافت و اعلام کرد که بانک مرکزی کنترل بازار ارز را در اختیار دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد این موضوع توانست بار دیگر بازار ارز را وارد مدار کاهشی کند. با این حال دیری نپایید که بازار ارز بار دیگر وارد مدار افزایشی شد و بی‌تفاوتی خود را نسبت به سیاست‌های دستوری دولت نشان داد.
بر این اساس در طول هفته‌های گذشته با نوسانات گاه و بیگاه قیمت‌ها در بازار ارز مواجه هستیم که تحت‌تاثیر مستقیم سیاستگذاری دولت مبنی بر اصلاح قیمت سوخت قرار گرفته است.
در طول هفته گذشته بازار ارز حتی به ثبت قیمت نزدیک به ۱۳ هزار تومانی دلار نیز دست زد تا سیاست‌های دستوری دولت را بی‌نتیجه باقی بگذارد.
دلار بر مدار اوج
بررسی روند قیمت‌های بازار در روز گذشته نیز حاکی از افزایش مجدد نرخ ارز است به طوری که قیمت خرید و فروش دلار با اختلاف ۳۵۰ تومانی از یکدیگر قرار گرفتند. از همین رو روز گذشته قیمت خرید دلار صرافی‌های مجاز بانک مرکزی نسبت به هفته گذشته با افزایش قیمت ۲۰۰ تومانی همراه شد، به طوری که قیمت خرید آن ۱۲ هزار و ۵۵۰ تومان و قیمت فروش آن نیز ۱۲ هزار و ۹۰۰ تومان اعلام شد. این نخستین بار است که اختلاف قیمت خرید و فروش دلار در صرافی‌های بانکی به ۳۵۰ تومان می‌رسد. هر یورو نیز در این صرافی‌ها روز گذشته با قیمت ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومان خریداری و ۱۴ هزار و ۱۵۰ تومان فروخته شد که قیمت این ارز نیز نسبت به هفته گذشته۲۰۰ تومان افزایش داشته است.
ثبت چنین قیمت‌هایی برای ارزهای خارجی در حالی است که پیشتر در واکنش به تنش‌های سیاسی منطقه قیمت ارز تغییر چندانی نداشته است. به نظر می‌رسد با گذشت چند هفته از زمان شروع نوسانات ارزی بازار، سیاستگذار پولی نیز از صحبت‌های پیشین خود عقب‌نشینی کرده و بر این اعتقاد است که بازار ارز در واکنش به افزایش قیمت سوخت با نوسانات قیمتی همراه شده است.
شوک قیمت بنزین
آن‌طور که رییس بانک مرکزی می‌گوید «این روزها مجددا موضوع افزایش نرخ ارز در بازار، بحث روز مردم و فعالان اقتصادی است. طبیعتا شوک قیمت بنزین و نیز انتظارات تورمی ناشی از آن، بازارهای مختلف از جمله بازار ارز و ثبات نسبی چندین ماهه آن را موقتا متاثر می‌سازد. فارغ از دلایل و آثار اجرای طرح اصلاح قیمت بنزین، آنچه به اینجانب و بانک مرکزی مربوط می‌شود استمرار مدیریت اصولی بازار ارز است بنابراین این اطمینان را به مردم عزیز می‌دهم که همچون گذشته، بانک مرکزی تمام تلاش خود را برای برگرداندن ثبات لازم به بازار ارز به کار خواهد گرفت.»
این موضوع در حالی از سوی رییس بانک مرکزی مطرح می‌شود که پیشتر مسوولان دولتی اعلام می‌داشتند افزایش قیمت بنزین نمی‌تواند توجیه درستی برای افزایش قیمت ارزها باشد.
با این حال سیاستگذار پولی با پذیرش دلایل افزایش قیمت ارز در طول هفته‌های گذشته اعلام می‌کند که بانک مرکزی مدیریت علمی و مبتنی بر بنیان‌های بازار را، که طی یک سال گذشته آرامش لازم را به بازار ارز برگرداند، ادامه خواهد داد.
به نظر می‌رسد ناتوانی سیاستگذار در کنترل بازار ارز می‌تواند زمینه‌های لازم برای رشد قیمت‌ها در بازارهای اقتصادی را فراهم آورد. به عبارتی دیگر و در حالی که مسوولان دولتی بر افزایش نظارت‌ها بر بازار اقتصادی و مقابله با رشد قیمت گروه‌های کالایی خبر می‌دهند، با این حال برآوردها نشان می‌دهد افزایش نرخ ارز به افزایش قیمت کالاهای مصرفی دامن خواهد زد.
تبعات تورمی
بر این اساس این سوال را باید مطرح کرد که آیا نظارت‌های دولت برای مقابله با افزایش قیمت‌ها به اندازه کافی خواهد بود؟ این در حالی است که نرخ ارز به عنوان یک شاخص اقتصادی کلیه گروه‌های کالایی را هدف خواسته‌های خود قرار می‌دهد و بر قیمت تمام‌شده کالاهای مصرفی تاثیر مستقیم خواهد گذاشت.
بر این اساس انتظار بر این است که افزایش قیمت بنزین با تحت تاثیر قرار دادن هزینه حمل‌ونقل به افزایش قیمت تمام شده گروه‌های کالایی دامن بزند. از سوی دیگر افزایش نرخ ارز نیز می‌تواند بار دیگر محرک افزایش قیمت گروه‌های کالایی شود.
از این رو افزایش نرخ ارز می‌تواند نگران‌کننده باشد چه آنکه تبعات تورمی به دنبال خواهد داشت و انتظارات تورمی بازار را به نفع رشد قیمت‌ها تحریک خواهد کرد. بر این اساس هرگاه ضریب نفوذ ارز در کالاهای مصرفی جامعه افزایش یابد و کالاها را دستخوش تغییرات جدید قیمتی کند، می‌تواند از نرخ تورم جدید در اقتصاد پرده بردارد که خود عامل دیگری بر ناتوانی سیاستگذار بر کنترل قیمت‌ها و کوچک شدن دوباره سفره معیشتی مردم است.
به نظر می‌رسد سیاستگذار پولی به جای آنکه تمرکز خود را معطوف به اعمال سیاست‌های دستوری در بازار کند، لازم است با اعمال سیاست‌های کارآمد عرصه را برای نمایش نیروهای عرضه و تقاضای واقعی بازار فراهم کند. تجربه نشان می‌دهد اعمال دستور بر بازار ارز قادر نخواهد بود در بلندمدت افسار رشد قیمت‌ها را بکشد و تنها در مقطعی کوتاه‌مدت قادر به حفظ ثبات بازار خواهد بود.
ادامه رشد قیمت‌ها
وضعیت بازار ارز در طول هفته‌های گذشته نیز نمونه واضحی از کج‌کرداری سیاست‌های دستوری در بازار است.
از این رو انتظار می‌رود بانک مرکزی از اعمال سیاست‌های دستوری خودداری کند و مطابق با واقعیت‌های بازار به سیاستگذاری بپردازد.از سوی دیگر با توجه به نزدیک شدن به سال نو میلادی نیز انتظار می‌رود با افزایش تقاضای ارز در بازار مواجه شویم که این موضوع نیز می‌تواند نیروی‌محرکه رشد قیمت‌ها در بازار شود. از این رو اعمال سیاست‌های دستوری جز اثرات مقطعی نتیجه‌ای دربر نخواهد داشت و نمی‌تواند به نیازهای ارزی بازار به درستی پاسخ گوید.
با این اوصاف ادامه سیاست‌های مبتنی بر دستور در هفته‌های آینده گمانه‌زنی‌ها را به سمت رشد مجدد قیمت‌ها هدایت خواهد کرد و سیاستگذاری بانک مرکزی در جهت بازگرداندن ثبات به بازار را بی‌نتیجه باقی خواهد گذاشت.
